यही हो हाम्रो रसुवा

रसुवा, कालिका हिमालय माविकाे स्वर्ण जयन्तीकाे अवसरमा यस विद्यालयका पूर्व विद्यार्थी पत्रकारहरू पूर्व विद्यार्थी तथा समाजसेवी, शिक्षक, पूर्व प्रअहरूलाइ सम्मानित गरिएकाे छ ।  सम्मानित हुनेहरू पूर्व विद्यार्थी तथा पत्रकारहरूमा हिमाल मिडियाका रमेशकुमार न्यौपाने,अन्नपूर्ण पाेस्ट्रका जिल्ला प्रतिनिधि तथा नेपाल पत्रकार महासंघ रसुवाका पूर्व अध्यक्ष हेमनाथ खतिवडा, कान्तिपुर मिडियाका बलराम घिमिरे, सगरमाथा टिभीका राधिका लो तामाङलाइ पत्रकारितामार्फत योगदान गरेकाेमाा सम्मान पत्रद्वारा प्रमुख अतिथि उपप्रधान तथा शहरी विकास मन्त्री प्रकाशमान शिंहले सम्मानित गरेका हुन् ।  सम्मानित हुनेहरूमा विद्यालयका संस्थापक अध्यक्ष उत्तम प्रसाद न्यौपाने, सदस्य  बागदल मोक्तान, सदस्य  अमर बहादुर ढकाल, विद्यालय व्यवस्थापन समितिका हालसम्मका अध्यक्षहरू खेसम बहादुर मगर, बालचन्द्र पौडेल,  भवानी प्रसाद ढकाल, रेबकुमार पौडेल, प्रेमबहादुर तामाङ, कृष्णबहादुर आचार्य, मेघनाथ घिमिरे, बिक्रम लोप्चन, तारा अधिकारी कार्की, उमेश बहादुर न्यौपाने, शिक्षाको चौतार्फी विकासमा योगदान गर्ने नबराज आचार्य एसिया अनलुस , त...

 रसुवा, रसुवाको कालिका हिमालय माध्यमिक विद्यालयले  स्वर्ण उत्सव मनाउने भएको छ। विद्यालयले स्थापनाकाे ५० वर्षकाे अवसरमा विभिन्न कार्यक्रम आयोजना गरी स्वर्ण महोत्सवका रूपमा मनाउने घोषणा गरेको हो। कालिका गाउँपालिका अध्यक्ष हरिकृष्ण देवकाेटाकाे अध्यक्षातामा मूल समिति गठन गरी स्वर्ण उत्सव मनाउन तयारी थालेकाे छ । यस अवसरमा विद्यालयले स्मारिका लाेकार्पण तथा विविध सांस्कृतिक, खेलकुद र शैक्षिक गतिविधि गर्ने जनाएको छ। स्वर्ण जयन्तीलाई सफल बनाउन मूल समारोह आयोजक समिति गठन गरिएको छ। प्रमुख अतिथीका रूपमा राष्ट्रपति रामचन्द्र पाैडेल आउने विद्यालय जनाएको छ ।  कालिका हिमालय माध्यमिक विद्यालय २९ वैशाख २०३२ मा स्थापना भएको थियो र यसले ५० वर्षको यात्रामा शिक्षा र समूदायका क्षेत्रमा महत्वपूर्ण योगदान पुर्‍याउँदै आएको प्रअ राधा पाण्डेले जानकारी दिए ।  पाण्डेका अनुसार यो सबै कार्यगर्न आर्थिक सहयोगको लागि सहयाेगी, सराेकारवाला तथा पूर्वविद्यार्थीलाई अनुरोध गनुभएको छ ।

रसुवा, नेपालको बागमती प्रदेश अन्तर्गत नुवाकोट,सिन्धुपाल्चोक, धादिङ र चीनको स्वशासित क्षेत्र तिब्बत संग सिमाना जोडिएको विविध सम्पदाले भरिपूर्ण रसुवाको कालिका गाउँपालिका वडा नम्बर दुई मा रहेको धैबुङकोटको ऐतिहासिक महत्व रहेको छ । त्यस गाउँका मानिसहरुको भनाई अनुसार गोसाईकुण्ड जाने तीर्थयात्रीलाई दही दिने प्रचलनबाट यस ठाउँको नाम दहीघुम रहयो र पछि दही घुमको अपभ्रंस भएर नै धैबुङ रहन गयो पृथ्बी नारायण शाहको राज्य एकीकरणका क्रममा युद्घ व्यवस्थापन का लागी कोतघर बनाइएको र त्यही समय देखि गोरखाबाट गोरखनाथको मूर्ति टाउको मा बोकेर गोसाईकुण्डमा स्नान गराई सो मृर्तिलाई गोरखा नै पु¥याउने चलन रहेको हो । २०३२ साल भन्दा अघि धैबुङ लगाएतका ठाउँहरु नुवाकोटमा रहेका थिए ।बेलकोट मालकोट, धुवाकोट,भैरमकोट,कालिकोट सल्यानकोट,सिमलकोट,प्यासकोट र धैबुङकोट मिलेर नुवाकोटको नामाकरण भएको हो । नुवाकोट नामाकरण हुदाँ धैबुङकोट नुवाकोटमा रहेको २०३२ सालमा बेत्रावती सिमाना राखी रसुवा सिमाङकन गरिएको ऐतिहासिक पक्ष र विभिन्न दस्ताबेजहरु पाईन्छ । नुवाकोट हुदाँ यस ठाँउलाई रामकाली गाउँ पश्चायतको नामले चिनिन्थ्यो । बेत्रावतीमा रहेको रामम...

सरस्वती न्यौपाने गरे जे हुने एक उदारण देखिएकाे छ । नेपालको पहाडी गाउँहरूमा गुणस्तरीय शिक्षा प्राप्त गर्न बालबालिकाका लागि ठूलो चुनौती रहँदै आएको छ। तर, यो चुनौतीलाई अवसरमा बदल्न एक दृढ नारीले आफ्नो जीवनको सपना बनाइन्। त्यो नारी हुन्– शिला मगर ।  एक सरकारी विद्यालयकी प्रधानाध्यापक, जसले आफ्नो विद्यालयलाई अब्बल (बोर्डिङ स्कूल सरह) बनाउने अठोटका साथ ठूलो यात्रा तय गरिन् । कालिका गाउँपालिका -१ राम्चे स्थित एकमात्र विद्यालय हाे सेतीभूमे मावि यहाँका विद्यार्थी पढाइमा अघि बढ्दै  जिल्ला स्तरिय खेलहरूमा उत्कृष्ट प्रस्तुती गर्दै छन् । उनकाे प्रेरणले धेरैले जन्मदिनकाे अवसरमा सहयाेग पनि प्रदान गरेका छन् ।  चुनौतीहरूको सामना प्रअ शिला मगरको पहिलो कदम सरकारी विद्यालयमा प्रधानाध्यापकको रूपमा नेतृत्व लिएर जब उनले हात हालिन्, तब विद्यालयको अवस्था अत्यन्तै कमजोर थियो। विद्यार्थीहरूको संख्या कम, शिक्षकहरूमा प्रेरणाको अभाव र शैक्षिक गुणस्तर न्यून थियो। स्थानीय समाजमा सरकारी विद्यालयहरूलाई ‘गुणस्तरहीन’ को रूपमा लिइन्थ्यो । जहाँ अभिभावकहरूले आफ्ना बालबालिकालाई पढाउन उत्साहित हुँदैनथे। धेरैजसो ...

यहाँबाट विकसोन्मुख अवस्थामा रहेको नौकुण्ड पदयात्रा पनि गर्न सकिन्छ । गैरीनागी, लोकिल, जुरेढुङ्गा हुँदै वा बिजिली जोङ्ग, थाङ्दोर, स्याङ्ग्युल, सिम्बन्दी हुँदै श्यार्मा, बक्सार, परालथलाबाट नौकुण्ड- गोसाइँकुण्डसम्म पुग्न सकिन्छ । यसभित्र स्याउबारीको परिचय रसुवा जिल्ला कालिका गाउँपालिका वडा नं २ मा रहेको स्याउबारी रमणीय र पर्यटकीय स्थल हो । गोम्बाडाँडा र राम्चेको बीचमा रहेको यो स्थल पछिल्लो केही समयदेखि पिक्निक स्पोटको रूपमा पनि रहँदै आएको । राजनीतिक होस् या सामाजिक कार्य/ वा भेला / समारोहहरू यहाँ आयोजना हुने गरेको छ । पासाङल्हामु राजमार्गदेखि नै फैलिएको यो स्याउबारीमा रेडियो लाङटाङ ९०.३ मेगाहर्जको मुख्य स्टेशन पनि रहेको छ । गणेश हिमाल, उत्तरगया गाउँपालिका रसुवा तथा नुवाकोटको मनकामना, फिकुरी, ताजी, काउले, भाल्चे, तुप्चे, कोलनी, त्रिशूलीसम्मको मनोरम दृश्य देखिने यो स्थल तथा परिसरलाई पर्यटकीय हब बनाउन स्थानीय तहले विभिन्न कार्यहरू गर्दै आईरहेको छ । बुद्द स्तुपा वा मन्दिरलगायत पार्क रहेको यस क्षेत्रमा प्राय: दिनहुँजसो आन्तरिक पर्यटकहरूको आवागमन ह...

  धुसेनीका भूमे महाराजा

  कालिका गाउँपालिका, वडा नं २, प्राङ्सेमा रहेको बासुकी ढुङगाको फेदमा बासुकी नाग रहेको छ । यही नागको नामाकरणबाट यस ढुङ्गाको नाम बासुकी रहन गएको हो । अत्यन्त शक्तिको रूपमा रहेको यस स्थान प्राङ्से (धोबीखोला) पहिरो नजिकै रहेको छ । गत २०६० सालमा यहाँ नाग मारिएको हुनाले पहिरो गएको भन्ने भनाई पनि रहेको छ । सोही विषयमा सार्वजनिक चासो रहेको हुनाले यहाँ मन्दिर तथा परिसरमा विभिन्न विकास निर्माणका कार्यहरू पनि भइसकेका / भइरहेका छन् । बिधिपूर्वक पूजाआजा गर्न थालेपछि पहिरो रोकथाम भईरहेको भन्ने स्थानीयको बुझाई रहेको छ । पासाङल्हामु राजमार्गको गोम्बोडाँडाबाट ५०० मीटर दूरीमा रहेको यो स्थल धार्मिक पर्यटनको रूपमा विकास गर्न सके पक्कै पनि पर्यटकीय विकासमा सहयोग पुग्नेछ । यहाँबाट मुडुल्लीभञ्ज्याङ-पात्ले हुँदै आकर्षकीय स्थलहरू रमिते ढुङ्गो , भूमेस्थान, लोकिल, सानोआले, ठूलोआले, जुरेढुङ्गो विजिली जोङ्ग लगायतका स्थानमा पुग्न सकिन्छ । यसको वरपरिका वस्तीहरूमा थुम्कीका महादेव , कालिका मन्दिर , धैबुङ कोतघर (अवशेष नरहेको), घलेगढी, कमारेगढी आदि महत्वपूर्ण स्थल हरू रहेका छन् ।

एक स्थानीय बासिन्दाको गाई सँधै फुकेर दुध दुहुने बेलामा हराउने गरेको र खोजी गर्दै जाँदा यहाँ हाल महादेव मानिएको शिलामा दुध चढाईरहेको भेटिएको हुँदा शक्ति मानेर पूजा आजा गरिँदै आएको भन्ने भनाई रहेको छ । धार्मिक कथन अनुसार गोसाइँकुण्ड उत्पत्ति गर्न महादेव यहाँ १ रात बास बसी गएका हुन् पनि भनिएको छ । रसुवा जिल्लाको कालिका गाउँपालिका वडा नं ५, जिबजिबेमा रहेको नीलकण्ठ महादेव मन्दिरलाई स्थानीयहरूले 'थुम्कीका महादेव' भनेर चिन्दछन् । जलेश्वर महादेव भनेर पनि चिनिदै आएको यस मन्दिर रमणीय स्थानमा रहेको छ । सूर्योदय, सूर्यास्त हेर्नका लागि पनि उपयुक्त स्थलको रूपमा रहेको यस मन्दिर उत्पत्ति सम्बन्धि एक कथन रहेको छ । एक स्थानीय बासिन्दाको गाई सँधै फुकेर दुध दुहुने बेलामा हराउने गरेको र खोजी गर्दै जाँदा यहाँ हाल महादेव मानिएको शिलामा दुध चढाईरहेको भेटिएको हुँदा शक्ति मानेर पूजा आजा गरिँदै आएको भन्ने भनाई रहेको छ । धार्मिक कथन अनुसार गोसाइँकुण्ड उत्पत्ति गर्न महादेव यहाँ १ रात बास बसी गएका हुन् पनि भनिएको छ । बालाचतुर्दशीको बेलामा यहाँ मेलासहित शतबीज छर्ने पर्व पनि लाग्ने गर्दछ ।स्थानीय तथा पूर...

भग्नावशेष नरहे पनि यहाँ थियो है भनेर देखाउन वा यसको महत्व स्थापित गर्न सामान्य रूपमा भए पनि सूचना केन्द्र वा संग्रहालय जस्तो वा प्रतिमा वा साइन बोर्ड मात्रैको भनेपनि व्यवस्था गर्न सके पक्कै पनि यहाँको पर्यटकीय विकासमा सहयोग पुग्नेछ । नेपाल-चीन युद्द हुँदा युद्द व्यवस्थापनका लागि बनाईएको कोतघर अवशेष वा भग्नावशेष विहीन बनेको छ । पासाङल्हामु राजमार्ग कालिकास्थान, च्यूरी बोट नजिकै जस्ताघरेको घर रहेको स्थानमा धैबुङ कोतघर थियो भनिएको छ । गोसाइँकुण्ड आउने-जाने तीर्थालुलाई सेवा दिनका लागि समेत् निर्माण भएको यही कोत घरको नामबाट यहाँको वस्तीको नामाकरण समेत् धैबुङकोत वा धैबुङकोट रहन गएको हो । भग्नावशेष नरहे पनि यहाँ थियो है भनेर देखाउन वा यसको महत्व स्थापित गर्न सामान्य रूपमा भए पनि सूचना केन्द्र वा संग्रहालय जस्तो वा प्रतिमा वा साइन बोर्ड मात्रैको भनेपनि व्यवस्था गर्न सके पक्कै पनि यहाँको पर्यटकीय विकासमा सहयोग पुग्नेछ ।

रसुवाको कालिका गाउँपालिका-२ मा रहेको ऐतिहाँसिक स्थल कमारेगढी ओझेलमा परेको छ । नजिकै केही तल रहेको घलेगढीमा आन्तरिक पर्यटकहरू आइरहँदा कमारेगढी भने चर्चामा छैन । घलेगढीमा जस्तो घले राजाको दरबार वा प्रशस्तै भग्नावशेष नहुनु पनि यो ओझेलमा पर्नु हो । सायद यो गढी युद्द लड्नका लागि मात्र तयार थियो । पासाङल्हामु राजमार्ग कालिकास्थान-गोम्बोडाँडाबाट केही पश्चिमतिर रहेको यो गढीमा उचित व्यवस्थापन गरी प्रचारप्रसार गर्न सके पक्कै पनि आन्तरिक रूपमा पर्यटन विकास गर्न सहयोग पुर्‍याउँदछ । कमारेगढीको बारेमा थप तपाईसँग सूचना छन् भने Email : ourrasuwa@gmail.com  कालिका गाउँपालिकाको सूचना    

प्राकृतिक दृश्यको धनी ,  ऐतिहासिक तथा धार्मिक दृष्टिले प्रसिद्धि कमाएको पवित्र स्थलको प्रत्यक्ष स्थलगत दर्शन गर्न पासाङल्हामु सडक मार्गवाट ५ मिनेटमात्र पैदल यात्रा गरी कालिकामाई मन्दिरको दर्शन गर्न सकिन्छ । तस्वीर : हेमनाथ खतिवडा