यही हो हाम्रो रसुवा

एक्‌सय आठ् जम्न पुगे कुण्ड कतिकति सँगसँगै जम्न पुगे भैरब् र सर्‌स्वती । त्रिशूली बनी बगिन् बढाउँदै शान                            त्यै कुण्डमा पसी शिब भए बिराज्‌मान ।।   यसभित्र गोसाइँकुण्ड तथा वरपरका कुण्डहरूको उत्पत्तिको बारेमा   सत्ययुगमा देवता र दानव मिली गरेको समुन्द्र मथनबाट निस्केको ‘ हलाहल ’ नामक कालकुट विष संसारको रक्षार्थ भगवान शिवले निल्दा घाँटीमा अड्कन गई डाहा हुँदा सो डाहाबाट मुक्ति पाउन भगवान् शिवजी हिमवत् खण्डमा जहाँ अहिले प्रख्यात गोसाइँकुण्ड रहेको छ, यही स्थानमा आउनुभई त्रिशूलले खोपेर कुण्ड उत्पत्ति गर्नुभएको भन्ने धार्मिक कथन   रहेको छ । भगवान् शिवजीको कण्ठमा अड्केको विषले डाहा भई उनको कण्ठ / घाँटी नीलो भएको कारण उनलाई नीलकण्ठ पनि भनिएको हो । नीलो कण्ठ भएका शिवजीले उत्पत्ति गर्नुभएको कारण गोसाइँकुण्डलाई नीलकण्ठ दह पनि भनिन्छ । जुन् कुण्डलाई शिवकुण्ड भनेर पनि चिनिन्छ ।   त्रिशूलले खोपेर निस्केको तीनधारा जसलाई त्रिशूलधाराका नामले चिनिन्छ, सोही त्रिशूलधारा ज...

यो कुण्ड अहिले नभएपनि ऐतिहाँसिक रूपमा थियो भन्ने जानकारी वा सूचना यस वरपर राख्न सके यहाँको महत्व अझ दर्शन गई आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटन विकासमा सहयोग पुग्नेमा विश्वास गर्न सकिन्छ ।      रसुवा जिल्ला, गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका, वडा नं ६ ठूलोभार्खुमा परापूर्व कालमा गोसाइँकुण्ड बन्नु अघि उडेर आई अवतरण भएको भनिएको कुण्ड हो 'ग्यो नेबा' । कतैबाट उडेर आई अवतरण भएको हुनाले यस कुण्डको स्थानीय नामाकरण 'ग्यो नेबा' भनिएको हो । महादेव र उनका दाजु छोनाले उक्त कुण्ड निर्माण गरेका हुन् पनि भनिएको छ । नेपाली नामाकरण नभएको ठूलोभार्खुको खोलाको किनारमा रहेको यो कुण्ड धेरै वर्ष अघि आएको बाढीले बगाएको भन्ने विश्वास छ । बाढीका कारण कुण्ड लोप भएपछि वा हराएपछि सो कुण्ड वा स्थानलाई 'ग्यो नैपा' वा कुण्ड हरायो / कुहियो भनिएको भनेर 'जैविक विविधता संरक्षण, पर्यटन विकासमा धर्म संस्कृति नामक पुस्तकमा फुर्पा तामाङले उल्लेख गरेका छन् । यो कुण्ड अहिले नभएपनि ऐतिहाँसिक रूपमा थियो भन्ने जानकारी वा सूचना यस वरपर राख्न सके यहाँको महत्व अझ दर्शन गई आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटन विकास...

सूर्यकुण्ड अर्थात् नोर्छो : उचाई ४६१० मी. यसभित्र सूर्यकुण्ड अर्थात् नोर्छोको परिचय रसुवा जिल्ला गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका वडा नं ६ मा रहेको सूर्यकुण्डलाई स्थानीयहरू नोर्छो (धनको कुण्ड) भनेर चिन्दछन् । नुवाकोट र सिन्धुपाल्चोक तथा रसुवाको सिमाना नजिकै रहेको यो कुण्डमा दर्शन तथा स्नान गर्नाले धन प्राप्ति हुने जनविश्वास रही आएको छ । सूर्यकुण्ड तथा वरपरको आकर्षणहरू -          धार्मिक, ऐतिहाँसिक, पर्यटकीय, सांस्कृतिक तथा जैविक विविधताको महत्वले परिपूर्ण -          विश्व सम्पदा सूचि (रामसार) मा सूचिकृत -          वीर अमरसिंह थापाको गुफा -          लोपोन्मुख रेडपाण्डा अवलोकन -          लाङटाङ राष्ट्रिय निकुञ्ज क्षेत्र (वनस्पति, वन्यजन्तु र चराचुरूङ्गी अवलोकन) लालीगुँरास, धुपी, गोब्रे सल्लो आदि । -          लोपोन्मुख जडिबुटीहरूक...

सृष्टिमाता कुण्ड अर्थात् कलेआमा कुनै बालखहरू लामो समयसम्म बोल्न नसकेमा यहाँ डुबुल्की लगाएपछि बोली फुट्नेसमेत् विश्वास गरिँदै आएको छ । यसभित्र सृष्टिमाता कुण्ड अर्थात् कलेआमाको परिचय रसुवा जिल्ला गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका वडा नं ६, गोसाइँकुण्डसँग दक्षिणतिर जोडिएको त्रिशूलधाराभन्दा मुनीतिरको कुण्डलाई सृष्टिमाता कुण्ड भनिन्छ । यसलाई स्थानीयहरू कलेआमा भनेर चिन्दछन् । गोसाइँकुण्ड फेरो मार्नेहरूले यस कुण्ड तरेर फेरो मार्दछन् । कलेआमा अर्थात् सृष्टिमाता कुण्डकै इच्छा बमोजिम मानव जातिको सन्तान्‌को जन्म हुने गर्दछ । सन्तान नभएकाहरू यस कुण्डमा पुगेर श्रद्दा, स्नान गरेमा सन्तान प्राप्ति हुने जनविश्वास रही आएको छ । कुनै बालखहरू लामो समयसम्म बोल्न नसकेमा यहाँ डुबुल्की लगाएपछि बोली फुट्नेसमेत् विश्वास गरिँदै आएको छ ।   सृष्टिमाता कुण्ड अर्थात् कलेआमा वरपरको आकर्षणहरू -          धार्मिक, ऐतिहाँसिक, पर्यटकीय, सांस्कृतिक तथा जैविक विविधताको महत्वले परिपूर्ण -          विश्व सम्पदा सूचि (रामसार)...