यही हो हाम्रो रसुवा

  रसुवाको उत्तरगया गाउँपालिका -३ ठूलोगाउँमा मकैलाइ झुत्तो परेर यसरी थाँक्रोमा भण्डारण गर्ने चलन कायमै छ । पुरानो यो चलन हराउँदै जान थालेपछि अहिले युवाहरूले पुन: यसरी राख्न थालेका छन् । किरा नलाग्ने र लामो समयसम्म नबिग्रने भएकोले यसरी राख्नु धेरै उचित भएकोले यसरी राख्न थालेका हुन् । स्थानीय उत्तरगया गाउँपालिका -३ ठूलोगाउँकी अम्बिका बिकले भनिन् पहिले काठको हुन्थ्यो अहिले ढलान घरको छतमा फलामे पोल , रड वा पिलरमा यसरी धेरैले थाँक्रो बनाएँ । यस्तो थाँक्रो हेरेर फोटो खिच्चेहरू धेरै झुम्मिने गरेको   पनि बिकले बताइन् । बीउ जोगाउन र सुरक्षित भण्डारका लागि रैथाने चलन मकै जोगाउन धेरै ठिक रहेको स्थानीय भोजमान तामाङ बताउँछन् । घर भित्र भन्दा सुरक्षित रहने पहिले भन्दा हल्का मोडिफाइ जस्तो पनि देखिने , राम्रो छ यसमा राखेको मकै सफा बस्छ पुरानो चलनले पनि निरन्तरता पायो, उत्तरगया गाउँपालिका उपाध्यक्ष चमेली गुरूङले भनिन् - यस्तो चलन धेरैले छाडेका थिए , घर भित्रभन्दा बाहिर खुल्लामा हुने र कोठा नचाहिने भएकोले   अहिले फेरि उही चलनलाई निरन्तरता दिन थालियो । यो सामग्री हेमनाथ खतिवडाले तयार ग...

रसुवा, भदौ १२ ।  रसुवाको ब्राबलमा स्याउ उत्पादन बढ्न थालेको छ । विगतदेखि नै यहाँ स्याउ उत्पादन हुँदै आएपनि थोरै मात्रामा भएको उत्पादनले बजार प्राप्त गरेको थिएन ।   उच्च घनत्व प्रविधिमा स्याउ उत्पादन कार्यक्रम लागू भएसँगै उत्पादन बृद्दि भई बजारीकरणसमेत् भईरहेको छ । कृषि विकास निर्देशनालय, कृषि ज्ञान केन्द्र र स्थानीय ब्राबल कृषक समूहमार्फत् साझेदारी उक्त कार्यक्रम सञ्चालन भएसँगै यहाँका स्थानीय कृषकहरूको आयआर्जन बढ्न थालेको छ ।   स्थानीय बजारमा नै बिक्री वितरण भइरहेको उक्त स्याउ खानलाई अति स्वादिष्ट रहेको धुन्चेमा फलफूल तथा तरकारी बिक्रेता रमेशकुमार न्यौपाने बताउँछन्   ।   उनका अनुसार हाल गोसाइँकुण्ड तीर्थ यात्राको समय रहेकोले पनि स्थानीय स्याउ धेरै परिमाणमा बिक्री भईरहेको छ । स्याउको ग्रेडिङ गरी प्रतिकेजी २५० र ३०० मा बिक्री भईरहेको छ ।  

रसुवा । भदौ ११ गते । परापूर्व कालदेखि गोरखादेखि आउने गोरखनाथ बाबालाई यस वर्ष पनि रसुवाको कालिकास्थानमा र धुन्चेमा सम्मान गरिएको छ । कालिकास्थानमा हिजो स्थानीयहरूले गोरखनाथ बाबाहरूलाई दही चिउरा खुवाउँदै सम्मान गरेका छन् । बाबाजीहरूले जयजयाकारसमेत् गरेका थिए । राज्य एकीकरण पूर्व नै यस स्थानमा गोरखबाबाहरूलाई यहाँ बनेका (हाल भग्वावशेष रहेका / नरहेका) पौवाघर वा कोतघरहरूमा राखेर सातुसामलको व्यवस्था गरिँदै आएको ऐतिहाँसिक तथ्यहरू पनि रहेका छन् ।   त्यस्तै हिजै साँझ गोरखनाथ बाबाहरूलाई धुन्चेमा सेवा सत्कार गरिएको छ । स्थानीय निमा वाङ्चु तामाङको घरमा राखेर उनीहरूलाई सेवा सत्कार गरिएको बताईएको छ । पाँच पुस्तादेखि नै निजको घरमा गोरखनाथ बाबाहरूलाई राख्ने गरिएको छ । गोरखनाथ बाबाको टोली आज ११ गते गोसाइँकुण्ड प्रस्थान गर्ने बताइएको छ ।  

धुन्चे, रसुवा, भाद्र ११ गते । रसुवा जिल्लाको धार्मिक तथा पर्यटकीय स्थल गोसाइँकुण्डमा नेपाल टेलिकमको सेवा सुचारू भएको छ । प्रमुख जिल्ला अधिकारी, लारानिका प्रमुख संरक्षण अधिकृत, नेपाल टेलिकम, गोसाइँकुण्ड क्षेत्र विकास समितिको पहलमा टेलिकमको सेवा विस्तार गरिएको बताइएको छ । रसुवा जिल्लाबाट निर्वाचित सांसद मोहन आचार्यले प्राविधिक सामग्री ढुवानीमा सहयोग पुर्‍याएसँगै गोसाइँकुण्डमा नेपाल टेलिकमको मोबाईल तथा टुजी सेवा सञ्चालनमा आएको हो ।

रसुवा जिल्ला, गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका वडा नं ५ र ६ को सिमानामा रहेको मिनीगोसाइँकुण्ड गोसाइँकुण्डसम्म पुग्न नसक्नेका लागि नजिकको तीर्थ बनेको छ । घट्टेखोलास्थित केही वर्ष अघिमात्र निर्माण भएको यो कुण्ड धुन्चेका स्थानीयबासी, कर्मचारी तथा घुम्न जानेका लागि पवित्र गन्तव्य बनिरहेको छ । विषयसूचि सानो गोसाइँकुण्ड (Mini Gosainkunda) को परिचय रसुवा जिल्ला, गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका वडा नं ५ र ६ को सिमानामा रहेको मिनीगोसाइँकुण्ड गोसाइँकुण्डसम्म पुग्न नसक्नेका लागि नजिकको तीर्थ बनेको छ । घट्टेखोलास्थित केही वर्ष अघिमात्र निर्माण भएको यो कुण्ड धुन्चेका स्थानीयबासी, कर्मचारी तथा घुम्न जानेका लागि पवित्र गन्तव्य बनिरहेको छ । यस क्षेत्रमा स्नान गरी पितृ तर्पण गरेमा पितृहरू मोक्ष हुने जनविश्वास रही आएको छ । प्राकृतिक छटाले भरिपूर्ण यस क्षेत्रबाट गोसाइँकुण्ड सुरूवात हुन्छ । यहाँबाट खन्ती, देउराली, धिम्सा, चन्दनबारी, चोलाङपाटी, लौरीबिना हुँदै गोसाइँकुण्ड तथा वरपरका क्षेत्रमा पुग्न सकिन्छ । ए...

  बोल्न नसकेका  बालकलाई यस कुण्डमा स्नान गराउदा बोली फुट्ने , कान नसुन्नेका लागि स्मरण शक्ति बढ्ने , गानुगोला हराउने , छाला सम्वन्धि समस्या हराउने जनविश्वास समेत् रहेको छ । विषयसूचि ग्रुबाकुण्डको परिचय रसुवा जिल्लाको आमाछोदिङ्मो गाउँपालिका वडा नं ५ टेकाङ्चे र सिम्बु क्षेत्रको ठीक माथि टेताङ्चेमा रहेको गुब्रा कुण्डको नाम कमै मानिसले मात्र सुनेका छन् । विभिन्न बिशेषता रहेको यस कुण्डमा हरेक वर्ष जनै पूर्णिमाका दिन मेला लाग्ने गर्दछ । प्रायः स्थानीय समुदायको मात्र आवागमन हुने यस कुण्डका विभिन्न विशेषताहरू रहेका छन् । ग्रुबाकुण्ड तथा यस क्षेत्रका आकर्षणहरू - नेपालको उत्तराखण्डमा रहेको १०८ कुण्ड मध्ये यो गुब्राकुण्ड पनि एक हो । - यो कुण्डमा स्नान र पुजा आराधना गर्दा धार्मिक लाभ प्राप्त भइ आफुले सोचेका सबै खालका मनोञ्कांक्षा पुरा हुने जनविश्वास रही आएको छ । - बोल्न नसकेका बालकलाई यस कुण्डमा स्नान गराउदा बोली फुट्ने, कान नसुन्नेका लागि स्म...

पछिल्लो समय सडक पहुँच विस्तार भएसँगै यहाँ विभिन्न कार्यक्रम गर्न र वनभोज (पिकनिक) लागि मानिसहरूको आवागमन हुन थालेको छ । विषयसूचि लार्‍च्याङटारको परिचय रसुवा जिल्ला नौकुण्ड गाउँपालिका, वडा नं ३ अवस्थित लार्‍च्याङटार रमणीय र पर्यटकीय गन्तव्य हो । नौकुण्ड गाउँपालिकाको कार्यालय पार्‍च्याङभन्दा माथिको थुम्को नै लार्‍च्याङटार हो । पछिल्लो समय सडक पहुँच विस्तार भएसँगै यहाँ विभिन्न कार्यक्रम गर्न र वनभोज (पिकनिक) लागि मानिसहरूको आवागमन हुन थालेको छ । यहाँबाट नौकुण्ड गाउँपालिकाका क्षेत्रहरू स्याङ्ग्युल, थाङ्दोर, लाङ्बु, आरूखर्क, घोर्मु, बेताङ, सर्स्यु, लामाचेत, सिस्नेरी, कप्थलीटार, भोर्ले, दनुस्वारा, सरमथली, पाटीखर्क, चिलाउने गाउँ, मन्दुचेतलगायत नुवाकोट जिल्लाको लिखु, तादी गाउँपालिकाका वस्तीहरू, रानीपौवा, ककनी, शिवपूरीसम्मका मनोरम दृश्यहरू देखिन्छ । लार्‍च्याङटार क्षेत्रका मुख्य आकर्षणहरू - रमणीय दृश्य - सूर्योदय र सूर्यास्तको दृश्य - पिकनिक स्पोट - अध्ययन, अवलोकनको थलो - चरा...

  धुन्चे, भदौ ७ गते । जनैपूर्णिमाका समयमा गोसाइँकुण्ड जाने तीर्थालुको यात्रा सहज बनाउन सूचना प्रवाह गर्न थालिएको छ । नमस्ते गोसाइँकुण्ड होटल का सञ्चालक तथा होटल व्यवसायी संघका अध्यक्ष रामशरण गँजुरेल (निशान) ले तीर्थालुलाई यात्रा सहज होस् भनेर सूचना प्रवाह गरिएको बताए ।   धुन्चेदेखि गोसाइँकुण्डसम्मको नक्सा तयार पारी त्यहाँ रहेका स्थान, मुख्यमुख्य आकर्षण, होटल, लजको संख्या, क्षमता तथा पुग्नका लागि कति समय लाग्छ भनेर प्रत्येक दिन तीर्थालुहरूलाई जानकारी प्रदान गरिएको गँजुरेलले बताए । जानकारी दिने क्रममा तीर्थालुलाई हुन सक्ने समस्या, जाँदा के के लानुपर्छ भन्ने जानकारी समेत् दिइएको छ ।

  यो पौवाघर संरक्षणको लागि राज्यका कुनै पनि निकायको ध्यान गएको देखिँदैन । यहाँ लहरै डाँडामा तीनवटा पौवाघर निर्माण गरी गोसाइँकुण्ड आउने जाने तीर्थालुलाई सातु सामलको प्रवन्ध गरिएसँगै यहाँको वस्तीको नामाकरण समेत् लहरै पौवा वा अपभ्रंश भई लहरेपौवा भएको हो । गौरीदेवीले निर्माण गरेको पौवाघरको पुरानो तस्वीर विषयसूचि पौवाघरको परिचय रसुवा जिल्ला, उत्तरगया-५, माझगाउँमा अवस्थित ऐतिहाँसिक पौवाघरको नाम निसाना मेटिँदै छ । संरक्षणको अभावमा जीर्ण बन्दै गएको उक्त पौवाघर २०७२ को भूकम्पसँगै नाम निसाना मेटिन लागेको हो । विभिन्न ऐतिहाँसिक तथ्य अनुसार यो पौवाघर पृथ्वीनारायण शाहले नेपाल एकीकरण गर्ने समयदेखि नै निर्माण भएको हो । युद्द जित्ने कामनासहित यहाँ धैबुङमा रहेका सिद्द योगी अगस्तीबाट खड्गसिद्दि प्राप्त गरेवापत पृथ्वीनारायण शाहले अगस्तीलाई बेत्रावतीदेखि माथिको धैबुङ गाउँ सदावर्त गुठीको रूपमा बिर्ता दिएका थिए । उनै सिद्द योगीले आफ्नो धर्म चेली गौरादेवीलाई कुश बिर्ताको रूपमा दिएका थिए । बेत्रावतीमा राममन्दिर निर्माण गरी नियमित पूजाआजा चलाउने र बेत्र...

  उत्तरगया, रसुवा, भाद्र २ गते   । रसुवाको उत्तरगया-४ ढुंगेमा पहिरो पूर्व चेतना प्रणाली जडान गरिएको छ । एकसयभन्दा बढी घरधुरीहरू पहिरोको उच्च जोखिममा रहेका कारण उक्त प्रणाली वा   सेन्सर र साइरन जडान गरिएको हो । गाउँपालिकाभित्र सञ्चालित 'प्रतिबद्द परियोजना' अन्तर्गत उक्त कार्य सम्पन्न भएको बताइएको छ । परियोजनामा पिन, आत्मनिर्भर सेवा केेन्द्र, सेभ द चिल्ड्रेन र कन्सोर्टियमको साझेदारी रहेको छ । परियोजनालाई युरोपियन युनियनको आर्थिक सहयोग गरेको छ ।    यो प्रविधि प्रयोगसँगै पहिरोको पूर्व सूचना जानकारी हुने हुनाले पहिरोको जोखिम न्यून गर्न सकिने बताइएको छ ।   लामो समयदेखि प्रविधिको क्षेत्रमा कार्य गर्दै आइरहेको रामलक्ष्मण इनोभेसनले उक्त प्रणाली जडान गरेको उत्तरगया-४ का वडा सदस्य वासु न्यौपानेले बताए । रामलक्ष्मण इनोभेसनका अनुसार हाल जडान भएको प्रणालीको खर्च ५ लाख हाराहारीमा रहेको छ । 

सुकिला हिउँका पगरी गुथेर युगौंदेखि पर्यटकको स्वागत तथा सत्कारमा जुटिरहेका लाङटाङ्गेली वा एक हुल भोट बर्मेली, चौरी गाई, लोपोन्मूख वन्यजन्तुको आश्रयस्थलको नामबाट वा धारिलो भीरको एक कन्दरामा फैलिएको सानो उपत्यका, कतै झुरुप्प त कतै अलग अलग बस्तीहरूको नामबाट आज नेपालको तेस्रो प्रमुख पर्यटकीय मार्गको रूपमा आफ्नो परिचय स्थापित गर्न प्रयत्नशील छ लाङटाङ । क्याञ्जेन भ्याली, रसुवा  विषयसूचि लाङटाङ क्षेत्रको परिचय रसुवा जिल्ला गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका-४ मा रहेको लाङटाङ उपत्यका स्वर्गको एक टुक्रा जस्तै हो । नेपालको तेस्रो पर्यटकीय गन्तव्यको रूपमा परिचित लाङटाङ क्षेत्र यही उपत्यकाको नामले परिचित छ । सुकिला हिउँका पगरी गुथेर युगौंदेखि पर्यटकको स्वागत तथा सत्कारमा जुटिरहेका लाङटाङ्गेली वा एक हुल भोट बर्मेली , चौरी गाई , लोपोन्मूख वन्यजन्तुको आश्रयस्थलको नामबाट वा धारिलो भीरको एक कन्दरामा फैलिएको सानो उपत्यका , कतै झुरुप्प त कतै अलग अलग बस्तीहरूको नामबाट आज नेपालको तेस्रो प्रमुख पर्यटकीय मार्गको रूपमा आफ्नो परिचय स्थापित गर्न प्रयत्नशील छ लाङटाङ । तिनै लाङटाङ्गेलीका अतिथि सत्कारका दृश्य त...

  कृष्णप्रसाद पौडेल कविता  शीर्षक :  `` बा आमा ´´ छन्द : शार्दूलविक्रीडित

River Kunda Rasuwa जिल्लाको तथ्याङ्क वा नक्सा वा गुगल नक्सामा पनि कतै उल्लेख नभएको यो कुण्ड क्षेत्रको उचित प्रचारप्रसारको माद्यमबाट पर्यटकीय विकासमा सहयोग पुग्दछ ।   यसभित्र रिभरकुण्डको परिचय रसुवा जिल्ला, गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका-३ मा ४३४० मीटर उचाईमा अवस्थित रिभरकुण्ड आवास पूर्वाधार तथा प्रचारप्रसारको अभावले कमै मानिसले यो कुण्डको नाम सुन्ने गरेका छन् । स्याफ्रुबेंशी हुँदै बृद्दिम गाउँबाट यस कुण्डको लागि यात्रा तय गर्न सकिन्छ । हिमाली हावाको चिसो सुस्याहट सुरम्य वातावरण थरी – थरीका फूलको वासनाले मृग उफ्रेका र डाँफे चरी नाँचे देख्दा उकाली बाटोको पट्यार लाग्दो यात्रालाई सहज बनाएकको महसुस हुन्छ यो यात्रामा । साँच्चै प्रकृतिमा थरी थरीका दृष्यहरु रहेका छन् । मनोरम दृष्यले भरपुर रिभरकुण्ड मार्गबाट गणेश हिमाल लाङटाङ तिब्बेत हिमाल लगाएत थुप्रै हिमाली तथा रमणीय खर्कहरु रहेका छन् । यस क्षेत्रमा बिदेशी पर्यटक आउने वातावरण बनाउन सम्बन्धित क्षेत्र र सञ्चारका माध्यमले ध्यान दिन सके उचित विकास हुने देखिन्छ । जिल्लाको तथ्याङ्क वा नक्सा वा गुगल नक्सामा पनि...

कालिका गाउँपालिकाको भूगोल- गुगल नक्सा कालिकास्थान, साउन ३१ गते । कालिका गाउँपालिकाले गाउँपालिका भित्र रहेका सहकारीहरूको अभिलेखीकरणका लागि सहकारीहरूसँग सूचना माग गरेको छ ।  गाउँपालिकाभित्र कार्यक्षेत्र भई कार्यरत सम्पूर्ण सहकारी संस्थाहरूले असोज मसान्तभित्र साधारण सभा गरी उल्लेखित विवरण अनुसारको सूचना कृषि शाखामा उपलब्ध गराउन गाउँपालिकाले अनुरोध गरेको छ । उल्लेखित विवरण : १)                साधारण सभाको निर्णय तथा उपस्थिति प्रतिलिपी २)                लेखापरीक्षण प्रतिवेदन प्रतिलिपी ३)                वार्षिक कार्ययोजना ४)                करचुक्ता प्रमाणपत्र प्रतिलिपी ५)                सञ्चालक समितिको विवरण खुल्ने कागजातको प्रतिलिपी ६)   ...

  धुन्चे, साउन ३१ । हरेक वर्ष जनैपूर्णिमाका अवधिमा लाग्ने गोसाइँकुण्ड मेला व्यवस्थापन गर्न विभिन्न उपसमितिहरू गठन गरिएको छ । गोसाइँकुण्ड क्षेत्र विकास समितिका अध्यक्ष सञ्जीव डिएमको अध्यक्षतामा बसेको जिल्लास्तरीय बैठकले मेला व्यवस्थापनका लागि उपसमितिहरू गठन गरेको हो । वर्षैभरि गोसाइँकुण्डमा तीर्थालुहरू स्नान र भ्रमणका लागि आउने गरेका भएपनि गंगा दशहरा र जनैपूर्णिमाका बेलामा विशेष मेला लाग्दछ । यस वर्ष भदौ १० देखि १४ सम्म विशेष मेला लाग्दैछ । गठित उपसमितिको विवरण  क्र.सं उपसमितिको नाम संयोजक सदस्यहरू १.   सरसफाइ तथा खानेपानी गोसाइँकुण्ड-६ वडा कार्यालय नौकुण्ड मध्यवर्ती उपभोक्ता समिति , होटल व्यवसाय , ल्याकोस २ वातावरण संरक्षण सहायक प्रमुख संरक्षण अधिकृत   ल्याकोस , डी.वै.टी.डी.एस. , सुर्यकुण्ड मध्यवर्ती उपभोक्ता समिति , नौकुण्ड मध्यवर्ती उपभोक्ता समिति ३ स्वयंसेवक नेपाल रेडक्रस सोसाइटी रसुवा ,   ...