यही हो हाम्रो रसुवा

रसुवा,  लाङटाङ राष्ट्रिय निकुञ्जको कार्यालय,रसुवामा तोडफोड भएको छ ।  वैशाख १४ गते कार्यालयमा प्रवेश गरेका काँग्रेस कार्यकर्ता टोलीले तोडफोड गरेको छ भने वार्डेनलाइ मार्ने धम्की दिएको छ ।  तरुण दल,नेपाल विद्यार्थी युनियन,पार्टीका क्षेत्रीय सभापति,जिल्लाका प्रतिनिधिहरुको टोली बिहान निकुञ्जको धुञ्चेस्थित कार्यालयमा पुगेका थिए । करिब ६०र ७० जनाको समूहमा रहेको टोलीले त्यहाँ प्रवेश गरेर तोडफोड गरेको जनाइएको छ । उक्त टोलीले गरेको तोडफोडका कारण एउटा कुर्सी भाँचिएको छ भने २ थर्मस फुटेको जनाइएको छ ।  नेविसंघका जिल्ला सचिव बताउने सुन्दर अधिकारीले बिना कारण मार्ने धम्की दिएको निकुञ्जका प्रमुख संरक्षण अधिकृत अणनाथ बरालले बताए ।  विभिन्न जलविद्युत परियोजनाहरुले वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन नै नगरी काम गरिरहेको र त्यसमा निकुञ्जले सघाएर केही कर्मचारीहरु मोटाउँदै आएको काँग्रेसीहरुको आरोप छ । विभिन्न जलविद्युत परियोजनाहरु निर्माणका क्रममा स्थानीयहरुको घर जग्गा नै जोखिममा पर्ने गरी काम गर्दा समेत निकुञ्ज निरिह देखिएको उनीहरुको आरोप छ ।  आफूखुसी आइइए गरेको,पालिकाहरुसँग समन्वय नगर...

रसुवा । कालिका गाउँपालिका स्थायी बसोबास भई काठमाण्डौंमा विभिन्न पेशा, व्यवसायमा संलग्न व्यक्तिहरूलाई हात्तीपाईले बिरूद्द 'आम औषधि सेवन' अभियान सञ्चालन गर्ने भएको छ । गाउँपालिका स्वास्थ्य शाखाका अनुसार गाउँपालिकामा मात्र नभई काठमाण्डौंमा नै बसोबास गर्दै आईरहेका कालिकाबासीलाई 'आम औषधि सेवन' अभियान निम्नानुसार स्थानहरूमा सञ्चालन गर्ने बताएको छ । गोम्बा, हिलेटोल क्षेत्रमा बैशाख १७ र १८ गते, शेषमति, गैरीगाउँ, शेषमति क्षेत्रमा बैशाख १९ र बसुन्धरा, लोलाङ, शेषमति क्षेत्रमा बैशाख २० र २१ गते बिहान ७ बजेदेखि बेलुकी ५ बजेसम्म 'आम औषधि सेवन' अभियान सञ्चालन हुने बताईएको छ । गाउँपालिका, स्वास्थ्य शाखाले सूचना जारी गर्दै काठमाण्डौंमा रहेका कालिकाबासीलाई 'आम औषधि सेवन' कार्यमा पायक पर्ने स्थानबाट सेवा लिन अनुरोध गरेको छ । थप जानकारीको लागि :   कमलप्रसाद पौडेल  ( 9860633597) र प्रमिला आचार्य  

- लोपेन  पुराना चन्दनका मुखुण्डाहरू, एकजोर झ्याम्टा (क्ष्याबुप), एकथान मानव नलीखुट्टाले बनेको बाजा (कङ्लिङ) जस्ता ऐतिहाँसिक वस्तुहरू हराईसकेका छन् । यसभित्र ल्होङ्जु थुजी   छेन्पो अर्थात् टासी गोम्बाको परिचय रसुवा जिल्ला गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका, ५ ठूलोभार्खुमा रहेको ल्होङ्जु थुजी   छेन्पो अर्थात् टासी गोम्बा प्राचीन गोम्बा हो । भार्खु गाउँमा अवस्थित यो गुम्बा उत्पत्ति हुँदाको वा धार्मिक नामाकरण ल्होङ्जु थुजी   छेन्पो हो । जसको अर्थ नेपालीमा आर्यालोकेश्वर भनेर ठूलोभार्खुका बौद्द धर्म दर्शन अभियान्ता - लोपेन लाक्पा लामा बताउनुहुन्छ  । यस गुम्बामा फापा चेरेंसी (सृष्टिकर्ता), गुरू रिम्बोर्छे, खेण्डोमो (देवी), वेपामे साङ्गे (बुद्द) को मूर्ति रहेको छ । गुम्बामा ह्युम (त्रिपिटक), दोमाङ जस्ता धार्मिक ग्रन्थहरू रहेका छन् । पुराना चन्दनका मुखुण्डाहरू, एकजोर झ्याम्टा (क्ष्याबुप), एकथान मानव नलीखुट्टाले बनेको बाजा (कङ्लिङ) जस्ता ऐतिहाँसिक वस्तुहरू हराईसकेका छन् । ल्होङ्जु थुजी  छेन्पो अर्थात् टासी गोम्बा, बार्गोमा रहेको २००‌+ वर्ष पुरानो घण्टी (स्...

रसुवा, वैशाख १२ गते  आमाछोदिङ्मो गाउँपालिका वडा नं. १ ठूलो हाकुगाउँमा  गुठी रैतानी गर्न किसान भेला भएका छन् । भेलामा गुठी पीडित किसानलगायत जनप्रतिनिधिहरू सहित ७३ जना सहभागी थिए ।  हाकुमा किसानहरूले पुस्तौंदेखि जोतभोग गरी जीविकाचलाउँदै आएको जग्गा जमिनपछि किसानले थाहानपाउने गरी पुरानो स्यम्भु घ्याङ गुठीको नाममादर्ता भएपछि किसानहरू समस्यामा छन् । उनीहरूसँग जोतभोग गरेको जग्गाको लालपुर्जा छैन ।  विगत १८ वर्षदेखि किसानहरूले आन्दोलनमार्फत जग्गा रैकर गराउनप्रयास गरेपनिहालसम्मत्यो पूरा हुन सकेको छैन ।गुठी जग्गाबाट यहाँको ठूलोहाकु, सानो हाकु, हाकुबेसी, फुलबारी, थाङ्कु, गोर्सुम्बा र लुम्बुडाँडा गाउँकाकरिव ७०० घरधुरी प्रभावित छन् । हालसम्मकरिव २०० घरधुरीले मात्रै मोहीपुर्जा बनाइलिन सकेका छन् भने ठूलो सङ्ख्याको किसानहरूसँग मोहीपुर्जा समेत नहुँदा समस्या भोगिरहेका छन् ।  छलफलमा स्थानीय अगुवा लाक्पा तामाङले भने, पुस्तौंपुस्ता खेतीपातीगर्दै आएको, सबैको घरवाससमेत भएको जग्गाको कानुनी स्वामित्व नहुँदाहामीले दुःखपाएका छौँ । हामी सुकुम्बासी सरह जीवन विताउनु पर्दा ज्यादै दुःखलागेको छ ...

रसुवा, राष्ट्रिय हात्तीपाइले रोग निवारण अभियान अन्तर्गत कालिका गाउँपालिकामा अभियान कै रूपमा वैशाख १६ गतेदेखि हात्तीपाइले रोगविरुद्धको  साताब्यापी   औषधि खुवाउने भएको छ ।  कालिका गाउँपालिका स्वास्थ्य शाखा प्रमुख नबराज न्याैपानेले हात्तीपाइले रोगविरुद्धको आम औषधि सेवन अभियान गत वर्षबाट सुरू भएको बताए । टोल टोलमा पुगेर हात्तीपाइले रोग विरुद्धको औषधि  सवै नागरिकलाइ नछुटाउन सेवन गर्न उनले सराेकारवालाहरू समक्ष अनुराेध गरे ।  हात्तीपाइले रोगविरुद्धको आम औषधि सेवन अभियान गाउँपालिका स्तरिय बहुनिकाय योजना तर्जुमा गोष्ठीमा सहभागी गाउँपालिका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत कृष्णबहादुर केसी कुँबर, वडा अध्यक्ष उमेश न्याैपाने, जनप्रतिनिधिहरू, विद्यालयका प्रधानाध्यापकहरू, पत्रकार तथा सरोकारवालाहरूले गाउँपालिका तथा जिल्ला बाहिर रहेका नागरिकलाई पनि योजना बनाएर औषधि सेवन अभियानमा नछुटाउन सुझाव दिएका थिए ।  हात्तीपाइले रोग एक पटक लागेपछि जीवनभर निको हुँदैन । मानिसको शरीरमा हात्तीपाइले रोगको परजीबी प्रवेश गर्नासाथ यो रोग देखापर्दैन । यो परजीबी छ वर्षसम्म मानिसको शरीरमा सुसुप्त अवस्थामा...

भूकम्प २०७२ अघिको ठूलोभार्खुको तस्वीर भोटको जोङ्‌खादेखि तल र काठमाण्डौंको किलागल वा बाङ्‌गेमुढादेखि माथि बाटो नाप्दै आउँदा यो गाउँमा बीच वा मध्य भागमा रहेकोले यस गाउँलाई स्थानीय नामाकरण अनुसार 'बार्गो' भनिएको हो । अपभ्रम्श भई 'भार्खु' वा 'भार्कु' भनिएको हो । यसभित्र बार्गो अर्थात् भार्खुको परिचय रसुवा जिल्ला, गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका, वडा नं ५ मा रहेको भार्खु गाउँलाई स्थानीयहरू बार्गो भन्दछन् । पासाङल्हामु राजमार्ग धुन्चे-स्याफ्रुबेंसी खण्डमा पर्ने भार्खु गाउँलाई तिब्बतीयन भाषामा 'कतो' भनिन्छ । स्थानीय भाषा अनुसार 'बार' भनेको बीच वा मध्य र 'गो' भनेको 'ढोका' हो अर्थात् बीचमा रहेको ढोका वा मूलढोका भनेर पनि ब्याख्या गरिएको छ । भोटको जोङ्‌खादेखि तल र काठमाण्डौंको किलागल वा बाङ्‌गेमुढादेखि माथि बाटो नाप्दै आउँदा यो गाउँमा बीच वा मध्य भागमा रहेकोले यस गाउँलाई स्थानीय नामाकरण अनुसार 'बार्गो' भनिएको हो । अपभ्रम्श भई 'भार्खु' वा 'भार्कु' भनिएको हो । प्राकृतिक भ्यूटावर नाउर डाँडाबाट देखिने सानोभा...

रसुवा, नेपाल सरकारले २०७२ सालकाे भूकम्पपछि जोखिम बस्तीमा परेका विस्थापितहरूको एकीकृत बस्तीमा लैजाने भने पनि प्रक्रिया नै सुरु हुन नसक्दा उत्तरगया गाउँपालिकामा अझै सुरक्षित आवास निर्माण हुन सकेको छैन । ०७२ सालको विनाशकारी भूकम्पका कारण विस्थापित भएका १ हजार १ सय ५० परिवार मध्ये अझै १ सय ७४ परिवारको सुरक्षित स्थानमा जग्गा नहुँदा सुरक्षित आवास निर्माण गर्न सकेका छैनन् । उनीहरू अझै उत्तरगया गाउँपालिका–५ स्थित खाल्टे बगरमा जोखिमपूर्ण तरिकाले टिनको छाप्रामा बस्दै आएका छन् । खाल्टे क्याम्पमा बस्दै आएका १ सय ७४ परिवारका लागि तल्लो पैरेमा एकीकृत बस्ती बसाउन सरकारले जग्गा अधिग्रहण गरेको तीन वर्ष बित्दा पनि उनीहरूको सुरक्षित आवास निर्माण हुन नसक्दा खाल्टे बगरमा जोखिमपूर्ण तरिकाले टिनको छाप्रामा बस्न बाध्य भएका हुन् । त्यहाँ १ सय २८ परिवारलाई मात्र पुग्ने जग्गा व्यवस्था भएको छ । ४६ परिवारलाई अपुग जग्गा व्यवस्थापन हुन नसकेपछि अन्यौल भएको उत्तरगया गाउँपालिका-१ का पूर्ण घलेले बताए । नेपालको संविधान २०७२ को मौलिक हक अन्तर्गत धारा ३७ को उपधारा १ मा प्रत्येक नागरिकलाई उपयुक्त आवासको हक सुरक्षित हुने व्य...

  रसुवा , गाेसाइकुण्ड गाउँपालिका-२ मा पर्ने रमणीय स्थल जाङदाेरगाङकाे जंगलमा लालीगुरास फुलेर अहिले राताम्य छ । दूधकुण्ड मार्गमा पर्न याे स्थान पुग्न टिमुरेबाट गाडीमा १ घण्टा लाग्छ ।  समथर रहेकाे भूमि जाङदाेरगाङ ढकमक्क  गुराँस फुलेर रङ्गीन बनेकाे छ  । यहाँबाट ५ घण्टामा दुधकुण्ड पुग्न सकिन्छ । यहाँबाट लाङटाङ, गाेसाइकुण्ड, गाेदेगाङ, रिभरकुण्ड, पाङसाङ खर्ककाे रमणीय दृष्य देख्न सकिन्छ ।  नयाँ पर्यटकीय गन्तब्यकाे रूपमा विकास गर्न यहाँ हाेटल खाल्ने याेजना बनाएकाे स्थानीय युवा कामीनुर्पु तामाङ बताउछन् । रङ्गीचङ्गी गुराँस फुलेर रमाइलाे दृष्य हेर्न पाइने यहाँ स्वदेशी तथा विदेशी पर्यटक पुग्ने गर्दछन् ।  भिडियाे ः स्राेत कामीनुर्पु तामाङ

रसुवा, आमाछोदिङमो गाउँपालिका–३ मा पर्ने जागेश्वर कुण्डलाइ स्थानीयवासीले जेसुर कुण्ड भन्दछन् । यसलाइ रसुवाकाे एक पर्यटकीय गन्तव्यको रुपमा लिन सकिन्छ ।  स्थानीय ओझेलमा परेका स्थानहरूलाई महत्वका साथ प्रचार प्रसार गरी पर्यटन प्रर्वद्धन गर्न आवश्यक योजना बनाउन आवश्यक रहेको छ । जनै पूर्णिमाका दिन मेला लाग्ने याे ठाउँमा आफ्ना परम्परागत भेषभुषा पहिरिएर बाटा भरी मनोरञ्जन गदै तामाङ सेलो गाउँदै सहभागी हुन्छन् ।  समुन्दी सतहदेखि ४ हजार २ सय तीस मीटर उचाइमा रहेको कुण्डमा केही  वर्ष पहिले स्थानीय मानबहादुर बिकले झाँक्री ढ्याङ्ग्रो बजाउँदै त्यहाँ पुगेपछि पानी सुक्ने र झाँक्रीले तान्त्रिक बिधिले पानी निकाल्ने गरेको स्थानीयवासी बताउँछन् । कुण्ड नजिकै रहेको मन्दिरको खोपिल्टोमा झाँक्रीले तान्त्रिक बिधिबाट नाङ्गै ढ्याङ्ग्रो बजाएर पानी निकाल्ने परम्परा रहेको छ । यस पल्ट पानी सुकाउने र निकाल्नको लागि गत्लाङ र स्याफु गाविसको झाँक्रीहरू बीचमा प्रतिस्प्रर्धा भयो थियो । सुरूमा कुण्डमा झाँक्रीहरू पुगेपछि मानिस पुगेको हल्लाले कुण्ड नजिकको रहेको मन्दिरको खोपिल्टोमा रहेको पानी सुक्ने र त्यस स्थानमा झा...

  चन्द्र पात्रो अनुसार प्रत्येक वर्ष असोज महिनाको शुक्ल त्रयोदशीदेखि असोक कृष्ण प्रतिपदा तिथिसम्म चार दिन ङ्युङ्ने अर्थात् ब्रत बसी पूजाआजा गरिन्छ । हरेक दिन हिँड्दा वा दिनचर्यामा केही कीरा आदि मरेको हुनसक्ने र त्यसको पापमोचनका निमित्त यो पूजा गरिन्छ । यसभित्र फुलुङ अर्थात् सिङ्गोम्बाको परिचय रसुवा जिल्ला गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका, वडा नं ५, ३२५० मीटर उचाईमा रहेको फुलुङ अर्थात् सिङ्गोम्बा प्राचीन गोम्बा हो । चन्दनको काठबाट निर्मित हुनाले यसलाई स्थानीय भाषामा सिङ (काठ) को गोम्बा वा सिङ्गोम्बा भनिएको हो । प्राचीन कालमा यहाँ चन्दनको जंगल रहेको थियो, आगलागी भएर मासिएको भन्ने भनाई रहेको छ । प्राचीन कालमा बनेको गुम्बालाई ६ / ७ दशकअघि मुस्ताङको थाकखोलाबाट आएका लामा दोर्जे हिराचनले यस गोम्बाका लामा मेमेसँग मिलेर पुनर्निर्माण गरेको उल्लेख छ । चन्द्र पात्रो अनुसार प्रत्येक वर्ष असोज महिनाको शुक्ल त्रयोदशीदेखि असोक कृष्ण प्रतिपदा तिथिसम्म चार दिन ङ्युङ्ने अर्थात् ब्रत बसी पूजाआजा गरिन्छ । हरेक दिन हिँड्दा वा दिनचर्यामा केही कीरा आदि मरेको हुनसक्ने र त्यसको पापमोचनका निमित्त...

  गोसाइँकुण्ड अर्थात् छोकरभन्दा ठीक मुनी र सरस्वती कुण्ड वा वाङ्लत्तीभन्दा माथि रहेको कुण्डलाई भैरवकुण्ड भनिन्छ । स्थानीयहरू यसलाई छोना अर्थात् कालोकुण्ड भनेर चिन्दछन् । यसभित्र संक्षिप्त जानकारी कुण्डको नाम : भैरव कुण्ड ( Bhairav kunda) तामाङ भाषामा : छोना शेर्पा भाषामा : तिब्बतीयन भाषामा : नेवारी भाषामा :   अवस्थिति : वागमती प्रदेश, रसुवा जिल्ला, गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका, वडा नं ६ (साविक स्याफ्रु-५) अक्षांश : २८ ° ४ ' ८५ '' पूर्व देशान्तर : ८५ ° २४' ६० '' उत्तर उचाई :   ४ २६१ मीटर (१४६०० फिट) क्षेत्रफल : १ ६ . ७५ हेक्टर लम्बाई : ५५३ मीटर गहिराई : ५८.१ मीटर वरपरका अन्य प्रमुख कुण्डहरू : गोसाइँ कुण्ड, सरस्वती कुण्ड, आमाकुण्ड, चन्द्रकुण्ड, सूर्यकुण्ड, रक्तकुण्ड, क्योम्युहो कुण्ड, दुधकुण्ड, गणेशकुण्ड, बतासकुण्ड, नौकुण्ड   छोना अर्थात् भैरवक...