आगलागी र वातावरण

शैली खतिवडा

प्राकृतिक सौन्दर्यले भरपुर नेपाल विश्वको दोस्रो र दक्षिण एसियाको पहिलो वन सम्पदाको धनी देश पनि हो । ‘हरियो वन नेपालको धन’ भन्ने प्रचलन यतिकै भनिएको होइन । नेपालमा वनजङ्गलको महत्व धेरै छ । विश्वव्यापी वातावरण सन्तुलन कायम राख्नका लागि नेपालको वनको ठूलो महत्व छ । 

जडीबुटी औषधीको महत्वपूर्ण स्रोत वन क्षेत्र नै हो । नेपाल विश्वमा जैविक विविधताका हिसाबले २५ औँ र एसियाको ११ औँ धनी राष्ट्र हो । हावापानीको विविधताले नेपाल विश्वमै परिचित छ । देशको कुल भूभागको करिब झन्डै ४५ प्रतिशत क्षेत्रफल वनजङ्

गलले ओगटेको भए पनि सही रूपमा प्राकृतिक स्रोत र साधनको सदुपयोग नहुँदा विदेशबाट अर्बौंको काठ आयात गर्नुपर्ने बाध्यता रहेको छ भने अर्कोतर्फ गर्मीयाममा हरेक वर्ष अर्बको काठ जलेर, सडेर खेर गइरहेको छ ।

हाम्रो सम्पदा यी वनजङ्गलमा अहिले डढेलो लागेर विनाश भइरहेको छ । वनमा प्रवेश गर्दा, वनभोज जाँदा जथाभाबी आगो सल्काउँदा, चुरोट, बिँडी, सलाइका काँटी ननिभाई वनमा फ्याँक्दा वनमा डढेलोले प्राकृतिक सौन्दर्य पनि कुरूप भइरहेको छ । साथीहरू आगोका कारण वनमा भएका रुख मात्र जल्दैनन् ।

कलिला मुना, बोटबिरुवा, ठुला रुख, हजाराैं चराचुरुङ्गी, वन्यजन्तु उनका बासस्थान एकै छिनमा ध्वस्त हुने गर्छ । अहिले डढेलोको प्रकोप बढिरहेको छ । जति गर्मी बढ्यो उति आगलागीको सम्भावना बढ्छ ।

गर्मीको मौसममा आगलागीको घटना नभएको दिनै हुँदैन । बालबालिका र भान्सामा काम गर्ने मानिस आगोको जोखिममा बढी हुन्छ । साथीहरू हामीले पनि यसबारे कसरी सुरक्ष्ाित रहने भन्ने बुझ्नु पर्छ । हिउँदको

समयमा पर्ने चट्टानका कारण ठुला रुखमा क्षति पुगेको छ । वनजङ्गलमा डढेलो लगाउने व्यक्तिलाई सम्बन्धित सरकारी निकायको सहयोगमा कानुनी दायरमा ल्याउन नसक्नु नै वन डढेलोको मुख्य कारण हो । आगोका कारण वनमा भएका रुख मात्र जल्दैनन् । कलिला मुना, बोटबिरुवा, ठुला रुख, हजाराैं चराचुरुङ्गी, वन्यजन्तु उनका बासस्थान एकै छिनमा ध्वस्त हुने गर्छ । अहिले डढेलोको प्रकोप बढिरहेको छ । 

कक्षा १०

श्री कालिका हिमालय मावि रसुवा

मुना मासिकबाट