ऐतिहाँसिक गुर्फु गुम्बा

नौकुन्ड गाउँपालिका वडा नं ३ को पार्‍च्याङ भन्दा माथि एउटा सुन्दर गाउँ रहेको छ। उक्त गाउँलाई घ्याङ भन्ने नामले चिनिन्छ । करीब २८ घरधुरी भएको घ्याङ गाउँ आफैमा सुन्दर गाउँ मिलेर रहेको बस्तीसँग एउटा छुट्टै इतिहास रहेको छ जहाँ ठूलो ढुंगाको पहरा भित्र एउटा गुम्बा समेत रहेको छ भने त्यो हो गुर्फु गुम्बा ।

गुम्बाको जन्म गराइसकेपछि लामा गुरु जिन्दा / लोमो / चेलाहरू बढाउन अर्को गाउँ अर्थात् तिब्बत खमह्युल भन्ने ठाउँतिर जानु भयो । म्हेमे लामा गुरुको तिब्बत खामह्युल भन्ने ठाउँमा बाँस बस्ने क्रममा दुश्मन लागेर त्यहीँको बासिन्दाहरुको आक्रमणमा परि हत्या भएको रहेको भनी इतिहासमा उल्लेख गरिएको छ ।

 ऐतिहाँसिक गुर्फु गुम्बाको परिचय

इतिहास अनुसार उक्त गुम्बा करिब १७ औं पुस्ता अगाडि देखिकै हो । परापूर्वकालमा एकजना कर्म छेसाङ लामा नाम गरेको म्हेमे हजुरबुवा तिब्बतबाट बसाइ सराई गरी सिन्धुपाल्चोकको हेलम्बु भन्ने स्थानमा आएर बस्नु भएको रहेछ । सबै दाजुभाइ जवान भैसकेपछि आ-आफ्नो जजीविकोपार्जनको लागि आफ्नै इच्छाले विभिन्न स्थानमा बास खोज्दै जादा एकजना हजुरबुबा न्हुप ह्योल्मो पुगेर यहाँ आउनु भएछ । जब उक्त स्थानमा आइपुग्दा अहिले रहेको गुर्फु गुम्बाभन्दा केही तल बास बस्न पुगेछन् । जुन दिनदेखि हजुरबुबा त्यो ठाउँमा बस्न थल्नुभयो । त्यही वरपर जङ्गल भित्र बिहान बेलुका विभिन्न बाजाहरु बजेको आवाज सुनिन थाल्यो र बाजा कता बजेको रहेछ त भनी हजुरबुबा दिनकै खोज्न थाल्नु भयो तर ६ दिन सम्म पत्ता लगाउन सक्नुभएन त्यसपछि बाजा बजाउने पूजापाठ गरिरहनु भएका लामा गुरुहरु त्यो ठाउँबाट काहीँ उम्केर जान नसकुन् र बाटो नबिर्सियोस् भनेर रेशमी धागो (क टुप) को पोको लिएर बिस्तारै बाजा बजिरहेको ठाउँमा पुग्दा जहाँ यस्तो दृश्य देखियो लामा गुरुहरू सबै विभिन्न बाजाहरु, झुर्मा, घन्टा, लाभ, ढ्याङ्ग्रो, शंख लगायतका धेरै थरिका बाजाको साथमा पूजापाठ गर्दै गरेको देख्नुभयो र जब त्यसलाई कर्मछेसाङ म्हेमेले छुनुभयो । सबै ढुङ्गा भएको रहेछ । र त्यो ठाउँ लाई गुर्फु भन्ने नाम दिनुभयो ।

गुम्बाको जन्म गराइसकेपछि लामा गुरु जिन्दा / लोमो / चेलाहरू बढाउन अर्को गाउँ अर्थात् तिब्बत खमह्युल भन्ने ठाउँतिर जानु भयो । म्हेमे लामा गुरुको तिब्बत खामह्युल भन्ने ठाउँमा बाँस बस्ने क्रममा दुश्मन लागेर त्यहीँको बासिन्दाहरुको आक्रमणमा परि हत्या भएको रहेको भनी इतिहासमा उल्लेख गरिएको छ ।

हत्या पश्चात् त्यहाँका केही ब्यक्तिहरुले हजुरबुवाले लाउनुभएको बुद्दचित्तको र फ्रेङा (माला) र टोपी ( पेस्यो) ,लौरो (बेर्गा ) ,पछ्यौरा (अर्थि/ श्हेन) लाससँगै भेटेको हुँदा ओहो यो त लामा गुरु पो हुनुहुदो रहेछ हामीले गलत काम गरेछौं भनेर लास हेर्न खोज्दा अचानक त्यहाँ लास नै नरहीकन गायब भएको थियो ! तर आश्चर्यको कुरो केहो भने गुरुसँग भएको सबै बस्त्रहरू उडेर गुर्फु गुम्बामा आइसकेको थियो ।

 

जब कर्म छेसाङ हजुरबुबा लामा/ गुरु/ म्हेमे को शेष पश्चात उहाँको अवतारीको रूपमा हेलम्बु सिन्धुपाल्चोकमा खम्बा टुल्कु म्हेमेको जन्म भयो । जब खम्बा टुल्कुको जन्म भएपछि न्हुप ह्योल्मोमा हाम्रो गुर्फु गुम्बा रहेको भनी बोलेको र खोज्दै यही गुर्फुगुम्बामा आइपुग्नु भयो र त्यही घ्याङ गुम्बा भित्रैबाट आफैंले अदृश्य ज्ञान प्राप्त गर्नुभयो ।  आफ्नो सन्तान बढाउदै यही बस्नुभयो । खम्बा टुल्कुको सन्तान सत्र पुस्ता भैसकेकोमा १६ पुस्ता सम्म सबै जना घ्याङको ओडार भित्र रहेको घरमा नै जन्मदेखि मरणसम्म भएको इतिहास छ ।

 

यस गुर्फु गुम्बा ओडारभित्र रहेको हुँदा यस्को छुट्टै इतिहास रहेको छ उक्त गुम्बा नजिकै लामा गुफा बस्ने स्थान पनि रहेको छ । उक्त स्थानमा जब लामा गुफा बस्न सुरु गर्छन त्यही दिनदेखि १ ठाउँबाट पानी र अर्कोबाट दुध जस्तो पानी आउन थाल्यो भनिएको छ  । गुफा बस्दा निगालोलाइ कलम बनाएर टुकी बत्तीको कालोमा तेल हालेर काठमा लेखेर सिकाउने गरिएको थियो  र उक्त गुम्बाभित्र गुफा अर्थात् अन्दाजी १५ मिटर भित्र सुरुङ समेत् रहेको छ । यस गुर्फु गुम्बाभित्र धेरै बर्ष पुरानो ढ्याङ्ग्रो पनि देख्न सकिन्छ।

गुम्बाको पूर्वपट्टि एउटा ढुङ्गा रहेको छ, उक्त ढुङ्गा सबभन्दा पहिला भेट्टिएको ढुङ्गा पनि हो । यस गुम्बाभित्र र छेउछाउमा बङ्गुरको मासु लान नहुने, भैसीको गोबर प्रयोग गर्न नमिल्ने, गुम्बा वरपरको बाटोमा भैंसी धपाउन नमिल्ने यदि त्यसो गरेमा गाउँमा रोगब्याधी आउने,प हिरो, हावाहुरी आउने गरेको अनुभव घ्याङ बासीको रहेको छ ।

ऐतिहाँसिक गुर्फु गुम्बा वरपरको आकर्षण

Coming soon

ऐतिहाँसिक गुर्फु गुम्बा कसरी पुग्ने ?

Coming Soon 

यो सामग्री नौकुण्ड गाउँपालिका पूर्व उपाध्यक्ष सिर्जना लामाले तयार गरी पठाउनुभएको हो ।